MUHÂLEFETÜLLİ’L-HAVÂDÎS

(MUHÂLEFETÜLLİ’L-HAVÂDÎS) Hakk Teâlâ mevcûdât, mahlûkâtdan hiçbir şey’e hiçbir cihetle aslâ benzemez demekdir çünki Cenâb-ı Hakk Kur’ân-ı Kerîmde (Şûrâ/11)

لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْءٌ

(Allâhu Teâlâ’nın aslâ misli yokdur)

buyurmuşlardır binâenaleyh yemeden, içmeden, uyumakdan, uyanmakdan, giymeden, kuşanmadan, lezzetden, elemden, gussalanmakdan, hastalıkdan, korkmakdan, yürümekden, oturmakdan, kalkmakdan, renkden, sûretden, şekilden, nûrdan, tegayyür ve tebeddülden, dağılmak ve yırtılmakdan, ve daha başka bi’l-umûm noksân sıfatlardan münezzehdir çünki bu sıfatların ve mevsûflarının cümlesi hâdis ya’ni sonradan  olma şey’lerdir eğer Cenâb-ı Hakk’da bu sıfatlardan biri bulunsa idi o sıfatların mevsûfları hâdis olduğu gibi Cenâb-ı Hakk’ın dahî hâdis olması lâzım gelirdi hâlbuki hâdis ve sonradan olan şey’ Allâh olamaz binâenaleyh Allâhu Teâlâ kadîm ve ezelî olub bu gibi hudûs iktizâ eyleyecek noksân sıfatların cümlesinden münezzeh, berîdir.

İşte Allâhu Teâlâ Hazretlerini bilmek ta’dâd olunan sıfatlarıyla olur ya’ni insanlar Allâhu Teâlâ’yı zikr olunan sıfât-ı kemâliyyenin cümlesiyle muttasıf ve noksân sıfatların hepsinden münezzeh (bir zât)dır diye bilmelidir yoksa akıl ile künhe ve hakîkat-ı İlâhiyyeyi bilmek mümkin değildir ve künhünü bileyim diye düşünmek câiz değildir. Bid’atdır, büyük günahdır.

 [Büyük Şehîd İskilibli Muhammed Âtıf Hocaefendi, Mir’atü’l-İslâm, 1332 Baskı, sh:19-20]